Certyfikacja wyrobów budowlanych

Obrót i powszechne stosowanie wyrobów budowlanych w Polsce obecnie i po uzyskaniu członkowstwa Polski w Unii Europejskiej.

Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku (Tekst jednolity: Dz. U. z 2000 roku nr 106, poz. 1126, z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2000 roku nr 109, poz. 1157 i nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 roku nr 5, poz. 42, nr 100, poz. 1085, nr 110, poz. 1190, nr 115, poz. 1229 i nr 129, poz. 1439) stanowi podstawowy dokument regulujący wymagania podstawowe dla obiektów budowlanych. Ustawa ta była pierwszym aktem prawnym ustanowionym w zakresie budownictwa w Polsce z uwzględnieniem faktu przyszłego członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej (Układ europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z drugiej strony, podpisany został 16 grudnia 1991 roku na podstawie art. 238 Traktatu Rzymskiego, mówiącego o stowarzyszeniu Wspólnot Europejskich z krajami trzecimi. Układ ten wszedł w życie 1 lutego 1994 roku. W jego preambule umieszczona została jednostronna deklaracja Polski, że celem działań integracyjnych jest uzyskanie pełnego członkostwa we Wspólnotach). Ustawa Prawo budowlane wprowadzając w budownictwie pojęcie wymagań podstawowych dla obiektów budowlanych stworzyła równocześnie krajowy system dopuszczania wyrobów budowlanych do obrotu i stosowania w budownictwie. System ten zgodny jest koncepcyjnie w wytycznymi zawartymi w Dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich 89/106/EEC z dnia 21 grudnia 1988 roku w sprawie zbliżania ustaw i aktów wykonawczych państw członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych. Dyrektywa 89/106/EEC należy do tzw. dyrektyw nowego podejścia, które polega między innymi na:
- ograniczeniu harmonizacji przepisów technicznych do najważniejszych wymagań (wymagań podstawowych),
- dobrowolnej normalizacji,
- wyspecyfikowaniu wymagań podstawowych określonych w dyrektywie w normach zharmonizowanych (ENh),
- domniemaniu dla wyrobów wyprodukowanych zgodnie z normami zharmonizowanymi, że są one zgodne z odpowiednimi wymaganiami podstawowymi.
Wyroby zgodne ze wszystkimi przepisami odpowiednich dyrektyw są oznaczane znakiem CE.
Następstwem ustanowienia Prawa budowlanego było wydanie w 1998 roku trzech rozporządzeń wykonawczych, które stanowiły kolejny krok w kierunku zbliżenia polskich regulacji prawnych z wymaganiami Dyrektywy 89/106/EEC. Rozporządzenia te to:
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 1998 roku w sprawie wykazu wyrobów budowlanych nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wytwarzanych i stosowanych według uznanych zasad sztuki budowlanej (Dz. U. nr 99, poz. 637),
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998 roku w sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania (Dz. U. nr 113, poz. 728),
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998 roku w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz. U. nr 107, poz. 679).
Regulacje prawne zawarte w powyżej wspomnianych dokumentach wraz z przepisami zawartymi w Ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 roku o badaniach i certyfikacji1993 (Dz. U. nr 55, poz. 250 z późniejszymi zmianami i Ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 roku o normalizacji (Dz. U. nr 55, poz. 251 z późniejszymi zmianami) tworzą krajowy system dopuszczania do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych.
Sposób funkcjonowania systemu legalizacji wyrobów budowlanych, przeznaczonych do powszechnego stosowania w budownictwie obowiązujący (po ostatniej nowelizacji Ustawy – Prawo budowlane z dnia 27 lipca 2001 roku (Dz. U. nr 129, poz. 1439) w Polsce przedstawia poniższy schemat:




Przepisy dotyczące dopuszczenia do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych oznaczonych znakiem CE wejdą w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.
Dotychczas wyroby wprowadzane do obrotu i stosowania w budownictwie posiadały przede wszystkim deklarację producenta. Jednakże z roku na rok coraz powszechniejsze staje się potwierdzenie niezależnej trzeciej strony i wydanie w trybie odpowiednich przepisów certyfikatu zgodności.
Certyfikacja zgodności jest procesem prowadzonym według zasad wynikających ze wspomnianej już wcześniej Ustawy o badaniach i certyfikacji. Proces ten prowadzony jest przez tzw. trzecią niezależną od dostawcy (producenta, importera lub dystrybutora) i odbiorcy wyrobu stronę. Proces certyfikacji zgodności polega na wykazaniu zgodności wyrobu ze wszystkimi wymaganiami zawartymi we właściwym dla wyrobu przedmiotowym dokumencie odniesienia (Polskiej Normie lub polskiej aprobacie technicznej). Certyfikacja zgodności prowadzona jest przez akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji jednostki certyfikujące.
Proces certyfikacji wyrobów obejmuje dwa podstawowe elementy: badania wyrobu oraz ocenę systemu jakości dostawcy opartą na kontroli warunków organizacyjno-technicznych lub analizie dokumentacji certyfikowanego systemu jakości. Po uzyskaniu certyfikatu zgodności jednostka certyfikująca prowadzi w okresie jego ważności nadzór obejmujący te same elementy, które stanowiły podstawę procesu certyfikacji.
Na podstawie delegacji udzielonej w Ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. nr 81, poz. 351 z późniejszymi zmianami) w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 kwietnia 1998 w sprawie wyrobów służących do ochrony przeciwpożarowej, które mogą być wprowadzone do obrotu i stosowania wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności (Dz. U. nr 55, poz. 362) został określony wykaz wyrobów (w tym i budowlanych), które mogą być wprowadzone do obrotu i stosowania wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności.

dr inż. Jacek Michalak - Dyrektor ds. Badań i Rozwoju
Grupa ATLAS

Ocena zgodności wyrobów budowlanych – cz.II
Podstawowe zasady i tryb dopuszczenia wyrobów budowlanych do obrotu i stosowania w budownictwie określa ustawa – Prawo budowlane.
(2003-7-9)
Ocena zgodności wyrobów budowlanych - cz.I
System legalizacji wyrobów budowlanych w Polsce, stanowiący istotny fragment przepisów budowlanych, kształtowany jest od 1994 roku (uchwalenie nowego Prawa Budowlanego) w oparciu o regulacje w tym zakresie zawarte w dyrektywie Rady nr 89/106/EWG w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich, dotyczących wyrobów budowlanych.
(2003-6-11)